Duin wandelen in Brabant

De 4 mooiste wandelingen van de Loonse en Drunense duinen

Nationaal Park de Loonse en Drunense Duinen ligt in het midden van Noord-Brabant, grofweg midden tussen ’s-Hertogenbosch, Waalwijk en Tilburg. In totaal heeft het natuurpark een oppervlakte van ruim 3.500 hectare, wat neerkomt op ongeveer 5.000 voetbalvelden. Hoofdattractie hier is zonder twijfel
de enorme zandvlakte.

Dit zand werd in de laatste IJstijd door de wind vanuit het noorden naar Brabant toe geblazen. Duizenden jaren bleef het zand door bomen en planten bedekt, totdat het in de middeleeuwen als gevolg van overbegrazing en intensieve houtkap bloot kwam te liggen. Het resultaat: een 465 hectare grote stuifzandvlakte, waar je je soms inderdaad even in de Sahara waant.

Maar het is niet alleen zand dat je hier aantreft. Rondom de zandduinen werden eeuwen geleden namelijk bomen aangeplant, om het oprukkende zand tegen te houden. Dit leverde een gevarieerd bosgebied op, waar bomen, waterpartijen en heidevelden elkaar afwisselen. Vrij rondstruinen is overal op de zandverstuivingen toegestaan, wat dit gebied tot een waar wandelparadijs maakt. Volg je toch liever een uitgestippelde wandelroute? Dan zijn hier 4 mooie exemplaren om uit te kiezen!

1: Knooppuntroute Loonse en Drunense Duinen
Hoewel er over de zandvlakte zelf geen paden lopen, beschikt het gebied rondom het stuifzand wel over een fijnmazig netwerk van wandelknooppunten. Zo kan je helemaal zelf je route uitstippelen. Mocht je dit lastig vinden, dan kun je ook simpelweg op het werk van anderen voortbouwen. Visit Brabant heeft namelijk een 16 kilometer lange wandeling uitgestippeld over het lokale knooppuntennetwerk. Deze start vanuit Natuurpoort van Loon, in het zuidwesten van het natuurpark.

Op deze route wandel je grotendeels over bospaden rondom de zandvlakte, waarbij je regelmatig uitkijkt over de heidevelden en stuifzandgebieden. Extra voordeel: je hoeft onderweg alleen maar de knooppuntnummers te volgen, waardoor navigeren een fluitje van een cent is.

2: Etappe 3 van het Hertogenpad
Het Hertogenpad is een langeafstandswandeling (LAW) die het grootste deel van Noord-Brabant van west naar oost doorkruist. Vanzelfsprekend worden de Loonse en Drunense Duinen hierbij niet overgeslagen. Etappe 3 van het Hertogenpad volgt namelijk de noordrand van het natuurpark over vrijwel de gehele breedte. Je start hierbij vanuit het bekende attractiepark de Efteling, waarna je meteen de bossen in wandelt. Vervolgens leidt de route je meerdere keren langs het stuifzand, om ten slotte via het boerenland uit te komen in Nieuwkuijk, het eindpunt van de etappe. Een totale afstand van 19 kilometer. Deze etappe staat beschreven in de wandelgids Hertogenpad: wandelen door natuurlijk Brabant, maar hij is ook online te vinden bij Wandelnet.

3: Wandelroute Kapucijnenberg
Doe jij het liever wat rustiger aan op je wandeltochten? Dan is de Wandelroute Kapucijnenberg van Natuurmonumenten voor jou een aanrader. Met een lengte van 3,9 kilometer, is dit traject ook voor gezinnen met kinderen goed te doen. Overigens doet deze relatief korte afstand niets af aan de natuurpracht. Op deze rondwandeling loop je namelijk door heuvelachtig dennen- en loofbossen, die regelmatig afgewisseld worden met stukken stuifzandvlakte, waar je prachtige vergezichten hebt. Deze route is geheel gemarkeerd met rode pijlen, waardoor hij ook zonder kaart of routebeschrijving te lopen is.

4: Over boeren, bos en bergen (Giersbergen)
Deze 13 kilometer lange ANWB-Wandeling loopt rondom Giersbergen, een dorpje met 28 inwoners dat aan drie kanten wordt omsloten door het Nationaal Park Loonse en Drunense Duinen. Hier strijden de bewoners al eeuwenlang tegen het oprukkende zand. Waar in de middeleeuwen dorpen als Westloon volledig werden begraven, wist Giersbergen stand te houden. Hier plantten de dorpelingen extra bomen aan om het zand tegen te houden. Ook werd er helmgras gezaaid, dat met zijn wortels eveneens de bodem bij elkaar houdt.
Bij deze route kan je de sporen van deze eeuwenlange strijd tegen het zand nog duidelijk zien.

Vanuit Giersbergen loop je langs de rand van het bos, dat grotendeels door mensenhanden in de negentiende eeuw is aangelegd tegen het zand. Vervolgens leidt het traject je langs een gevarieerde combinatie van bomen, stuifduintjes, graslanden en strookjes heide naar de Randwal van Giersbergen. Hier hebben bewoners al in de vijftiende eeuw bomen gepland, om het zand op te vangen. Dit zand hoopte zich vervolgens op, waardoor er een beschermende zandrug van 20 meter hoog rondom het dorp ontstond. Door het mulle zand loop je hier even wat zwaarder, maar eenmaal boven maakt het uitzicht over de witte zandduinen dat meer dan goed.