Mijn naam is René Timmermans en ik ben werkzaam bij Holiday Sport in Lochem en tevens eigenaar van MoreTravelBooks. Deze reisboekhandel vind u ook binnen de muren van Holiday Sport en ik wil u wat vertellen over het fenomeen Mountain Bothy.
Om te beginnen : Wat zijn bothies?
Een bothy is een basic shelter of schuilhut. De belangrijkste functie van een bothy is simpelweg dat ze water- en winddicht is en dat het een droge plek biedt om te slapen. Je vindt ze in de meer afgelegen delen van vooral Schotland, maar ook enige in Noord-Engeland en Wales. Het zijn eenvoudige huisjes die dus dienen als schuilplaats en bieden verder zo goed als geen faciliteiten. Dus geen elektriciteit en geen stromend water. Je vindt in bothies vaak wel een open haard, maar meestal is er geen hout voorhanden.. Kortom, je moet niet rekenen op veel luxe, behalve dat je droog zit.
De meeste bothies zijn stenen gebouwen, veelal verlaten boerderijtjes. Deze worden speciaal onderhouden door de Mountain Bothies Association om als schuilhut gebruikt te kunnen worden. Naast de bothies van de MBA zijn er nog wel meer maar die vallen onder het beheer van een Estate. Al met al zijn er meer dan 100 van deze schuilhutten verdeeld over de Schotse Hooglanden. Sommige bothies hebben wel een (houten) verhoging waarop je kunt slapen en in een aantal gevallen ook stapelbedden, zeker in de meer frequent bezochte gebieden. Maar je ligt vaak op de houten of betonnen vloer. Een slaapmatje en slaapzak moet je dan ook altijd meenemen. Matrassen en dekens zijn afwezig.
Door een toenemende populariteit zie je dat de druk op de omgeving van bothies toeneemt en in een aantal gevallen zijn er toiletten toegevoegd aan of bij de bothies. Dit om te voorkomen dat er overal, nou ja, uitwerpselen te vinden zijn. Bij het niet aanwezig zijn van een toilet dien je de regel aan te houden dat je zo’n 100 tot 150 meter van de bothy wegloopt met de alom aanwezige schop en datgene waarvan je afscheid wilt nemen netjes in het gegraven gat deponeert. Daarbij moet je er ook op letten dat je afstand houdt tot beekjes en meertjes. Je wilt het water zeker niet besmetten. Bothies komen in alle soorten en maten voor en kunnen variëren van 2 slaapplaatsen tot in sommige gevallen wel 20 plaatsen of meer.
Het overnachten in een bothy is gratis en dat is natuurlijk heel prettig, maar de ene bothy is de andere niet. Het kan er koud, klammig en donker zijn, aangezien er altijd kleine raampjes in zitten. Bothies zijn dus vrij toegankelijk maar je kunt ze niet reserveren en zeker in het hoogseizoen zul je dus meestal niet alleen zijn en deel je je slaapplek soms met vele andere mensen. Het komt zeker ook voor dat er een groep komt voor één avond die een gezellige avond willen hebben met drankjes en vuur, terwijl jij wilt slapen om de volgende dag vroeg weer te willen vertrekken.
Dit gezegd hebbende, je moet dus altijd een tent meenemen voor het geval de bothy vol is of dat je het rumoer wilt ontvluchten van een luidruchtige groep. Meestal zijn er wel wat vlakkere plekken te vinden rondom een bothy. Het is overigens niet de bedoeling om langdurig te verblijven in een bothy !
Dan moet je nog rekening houden met het volgende. Het stag stalking season, dus de jacht op mannetjesherten, loopt van 1 juli tot en met 20 oktober. Soms zijn de bothies dan bezet door jagers en kun je er dus niet overnachten. Informatie vind je op de MBA website en bij twijfel kun je eventueel het Estate contacten.
Mijn eerste ervaring met een bothy was begin jaren ’80. Mijn vriendin en ik waren in juli onderweg met de tent van Blair Atholl naar Aviemore en aan het eind van dag 2 kwamen we bij Corrour Bothy, gelegen in de Cairngorms. Toen nog een bothy met 4 muren, een dak, een deur en een betonnen vloer. We wisten toen nog niet van het bestaan van bothies af en het was dan ook wel een aangename verrassing dat we na een lange dag even lekker konden ontspannen in een wat grotere ruimte danons kleine Vaudé tentje. We waren die dag de eerste maar tegen de avond waren we met 10 man. Wijzelf, 2 Duitsers, 2 Fransen, 3 Engelsen en 1 Schot. Het werd een heel gezellige avond waarbij de Schot aangaf dat hij hier alleen maar sliep omdat we met een groep waren. Alleen had hij dit niet gedaan omdat de plek haunted zou zijn en zo leerden we over de “Big Grey Man of Ben MacDhui”. Het verhaal hierachter kun je op het web wel vinden. Toentertijd wisten we nog niet van het bestaan van deze hutjes en het internet bestond nog niet. In de jaren daarna heb ik met verschillende wandelvrienden in bothies overnacht omdat we deze zeg maar “toevallig” tegenkwamen. Je kunt een bothie gebruiken als basis om bijvoorbeeld een Munro of een andere piek te willen bestijgen of gewoon als doel op zich. Toen de Bothy Bible van uitgeverij Wild Things, een zeer uitgebreide gids over de Schotse bothies, uitkwam kregen Eduard, mijn wandelmaat, en ik het idee om een soort van huttentocht te willen gaan maken in de Schotse Hooglanden. Inmiddels hebben we er 3 gedaan waarvan 2 langs de Westkust en 1 in de Cairngorms. Niet altijd waren de afstanden haalbaar in één dag en hebben we tussendoor gebruikt gemaakt van bunkhouses of de tent.
Bothy code
Willen wij allen ook nog in de toekomst gebruik kunnen maken van faciliteiten die bothies bieden, dan is het noodzakelijk om bepaalde regels te hanteren. We hebben hieronder de bothy-code geplaatst.
De bothies die door de MBA worden onderhouden, worden beschikbaar gesteld door de eigenaars. Respecteer dit voorrecht. Noteer je bezoek in het bothy-logboek. Houd er rekening mee dat het gebruik van bothies volledig op eigen risico is.
Respecteer andere gebruikers
Laat de bothy schoon en netjes achter met droog aanmaakhout voor de volgende bezoekers. Laat andere bezoekers zich welkom voelen en wees attent richting andere gebruikers.
Houd de bothy in ere
Vertel ons over eventuele schade. Spuit geen graffiti op de bothy en verniel hem niet. Haal al het afval weg dat je niet kunt verbranden. Vermijd het begraven van afval; dit vervuilt het milieu. Laat geen bederfelijk voedsel achter, dit trekt ongedierte aan. Bescherm de bothy tegen brandgevaar en zorg ervoor dat het vuur gedoofd is voordat je vertrekt. Zorg ervoor dat de deuren en ramen goed gesloten zijn als je weggaat.
Doe dat ook met de omgeving
Als er geen toilet is bij de bothy, begraaf uitwerpselen dan uit het zicht. Gebruik de aanwezige spade, blijf uit de buurt van de watertoevoer en gebruik de omgeving van de bothy nooit als toilet. Zaag nooit levend hout en beschadig nooit eigendommen van het landgoed. Wees zuinig met brandstof.
Houd je aan de overeenkomst met de landgoedeigenaar
Houd je aan eventuele restricties bij het gebruik van de bothy, bijvoorbeeld als het gaat om het jagen op herten of tijdens de lammerentijd. Houd er rekening mee dat bothies alleen beschikbaar zijn voor korte verblijven. Als je van plan bent langer te blijven, vraag dan toestemming van de eigenaar.
Ga niet met meer in de bothy dan toegestaan
Grote groepen (dat wil zeggen, 6 mensen of meer) dienen wegens overbezetting en gebrek aan faciliteiten geen bothy te gebruiken. Bothies zijn niet beschikbaar voor commerciële groepen.
